Mangt ein minnest

Vi hadde respekt for far og mor, for lærarar , for eldre menneske og vi neia og bukka når vi helsa, og når vi takka for maten.  Sjøl om biletet av kongen hang på vetlehusa bortover, så var han og huset hans noko vi såg opp til, og me høyrde ikkje noko negativt om dei kongelege. Det einaste var at dei viste sunn folkeskikk, som at kronprins Olav tok koteletten og gnog av beinet i staden for å bruke kniv og gaffel, og dermed kunne heile forsamlinga gjere det same, og nytta ut maten. Men vi visste lite om feriar og kjærestar, om eventuelle utanomekteskaplege  eskapadar.  Stortinget og politikarane var storfolk, og det var sjeldan me høyrde noko negativt om dei, men dei vart æra ekstra om dei var folkelege. Mor snakka om ein stortingsmann som åt wittenbergar ved kjøkkenbordet då han var innom.  Lækjarar og sakførara var storfolk, og vart behandla betre enn andre. Men alle som hadde uniform og  uniformslue vart sett opp til, anten det  var lensmann, kaptein og styrmann p

Golvet vart vaska kvar dag, utanom sundag. Barneføter tok med seg mykje sand og jord inn, og far tok ikkje alltid av seg støvlane, han heller. Det var heller ikkje krav å ta av seg skorne om du hadde eit lite ærend inn. Det tok lengre tid å knyte opp skolisser, ta av seg sko og knyte dei på seg att, særleg fordi dei minste måtte hjelpast. Nokre korte drag på golvmatta, om du hugsa det, og in you go! Men helgavasken var viktig! Då skulle det bli reint! Denne vasken var ei jente/kvinnegreie. Kom du på besøk til nokon laurdag, så var mor og døttre engasjert med vaskebøtta. Men mennene slapp unna, og gutane og, så vidt eg hugsar. Når du var ni år, var du ein del av prossesn, og fekk tildelt oppgåver. Det var å hente bøtte, løvang og klut på badet, finne PEPkartongen i kjøkkenskapet under vasken, og duste ca. ei skei av pilveret oppi bøtta før du tappa vatn oppi. Rekkefølga var viktig, for pulveret måtte løyse seg opp, og ikkje liggje som kvite prikkar på golvet. I byrjinga vart ar

Om du måtte, var det utedo, vinter som sommar. Om sommaren med mange fluger når du tok av dasslokket, om vinteren så kaldt at det beit bak når du sette deg nedpå. Alle hadde eit vetlahus, eit lite avlukke der du gjorde ditt fornødne. På mange gardshus var det eit tilbygg til huset, først kom skykkja, og så kom vetlahuset. Om fjøset stod nært huset, så var det praktisk å ha eit avtrde der, fordi mottinga likevel var der. Atter andre hadde eit lite hus litt bortanfor hovudhuset, ofte saman med skykkja og høne- eller sauehuset. Utvendig var det ein krok, og innvendig lukka du med ei treslå. Det var ein benk der, med to runde hol, eit stort og eit lite. Over hola låg  det to runde trelok med handtak. Det var sosialt å gå dit, og ofte gjekk me fleire i lag, sjøl om me helst brukte det vesle holet når me var mindre. Det verserte rykter om at barn kunne falle gjennom og ned i mottinga. Det ville me ikkje. Særleg hos bestemor var det langt ned, i alle høve med barneaugo, og det var s

Vi hadde glansbilete, og vi leika med glans. Vi hadde glansbiletebok, og limte dei vakraste bilete inn i i bøkene. Då eg var liten, like etter krigen, brukte me lim laga av kveitemjøl og vatn. Når du hadde fordelt limet på baksida av glansa og festa dei på papiret i boka, så åt du opp resten av limet. Enkelt og greit. Seinare fekk me kjøpe lim på tubar, og då måtte vi vera forsiktige så vi ikkje fekk lim på fingrane, eller limte fingrane fast til papiret. Men glansbilete var ikkje berre i boka. då var dei på ein måte faste, og du brukte dei til å sjå på, eller du sat og såg på dei og samanlikna med dei venninna di hadde. Vi bytte og glans med kvarandre. Dei låg ofte i  fine metalløskjer, og der var dei, englar, sauer og babyar, vakre blomsterbilete, fine damer og eventyrfigurar. Det var store og små glans. Eit år, eg trur det var rundt jul, kunne du kjøpe bilete som hadde glitter på seg. Dei vart fort ein hit, og vart sett på som ekstra verdifulle. Vi Hadd