Dagleg liv

 


Far var først oppe. Han kokte kaffi, åt og drog på arbeid. Åsta og Edit var dei neste, og dersom det var at kakao frå kvelden før, var det deira fangst. Litt etter litt stod resten av familien opp, og  me åt frukost. Radioen stod på, og  etterkvart vart klokka åtte, og det var vermelding, om me ikkje såg ut gjennom vindauga korleis stoda var.  Det var dagsnytt, og så kom andakta kvart over åtte. Då var det tid å gjere seg klar for dei som skulle på skulen, medan me andre som var heime, høyrde barnetimen, der Alf Prøysen, Torbjørn Egner og Anne Cath. Vestly  fortalde sine historiar. 



Det var tid for plikter for heinmeverande barn, og det kunne vera å ta av bordet og vaske opp. Oppvaskmaskina kom 20 år seinare. Me hadde ikkje kjøleskap, så mjølk, smør og pålegg måtte i kjellaren når det var varmt.  Golvet skulle vaskast, og ofte var det ein som fekk tur på butikken og meieriet.. 


Når vi ungane var heime, var det sjølvsagt at vi måtte hjelpe til. Vi høyrde til familien, og dermed arbeidsfelleskapet. Syster mi mumla for seg sjølv då ho måtte ta bleiene og kaste dei ned i kjellaren: - Mine ungar skal få bera bleiene sine sjøl!. 



Vel heime att skulle det lagast middag, og som barn kunne du vaske poteter eller steike fiskekaker. Vi dekka på bordet, og setje inn vatn. Far kom ofte heim til middag midt på dagen, og det kunne henda han hadde med ein gjest, som og fekk middag. Me hadde alltid to rettar, fisk eller kjøt, og suppa etterpå, ofte laga av mjølk eller saft. Ungane sat til bords, og måtte eta opp, og eta suppe. Botn i bøtta var sagosuppe, og toppen var saftsuppe.  

Etterpå var det oppvask, der ein unge vaska opp og den andre turka. Mor sov ofte middag, så vi prøvde å vere stille, men det lukkast ikkje alltid.  Det kunne også henda vi fekk vere med far på arbeid, og det var stas. 

Det kom vener på besøk, eller vi gjekk på vitjing til andre. Vi drog på tur i utmarka, vi bada og leika på tomten heime. 



Mor stod opp att, og trekte seg kaffi. Ho leste avisa eller ukeblad, og det var no tid for å spørje om lov til ting som kunne vera  vanskeleg å få lov til, som bygdekino, møter og vere lenge oppe. Mor hadde lettare for å svare ja når ho sat slik.  Kaffi eller nons var elles ikkje så nøye, vi fann oss mat eller kunne ete ute om veret var bra om sumaren. Me fann oss ullteppe å sitje på attmed bærtrea, skar skeive skiver og smurde på syltetøy og kakaorøre, og drakk mjølk frå glas. 

Klokka seks var det kveldsmat for dei yngste, medan dei som var litt eldre åt seinare. Ønskekonserten var frå sju til åtte, og han fekk me største høyre. Det var barnesangar, salmar, evergreens og slagarar. Me høyrde, men  TV var 10-15 år borte, så bilda laga vi sjølv i vårt eige hovud.   I  åtte halv ni tida var det leggetid. Det var innarbeidd, og sjeldan at du kunne pushe klokkeslettet. Du sa god natt, og tusla å¨lemmen. Vi so saman vi fire eldste. Ei taklampe midt i rommet, og etter ei stund kom mor opp og sløkte lyset. Du måtte berre leggja boka bort, om ho var aldri så spanande.  God natt!, 





Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer