Advent



Advent betyr å vente på noko. I kyrkjeleg tradisjon betyr det å vente på Jesu andre kome, og er innleiinga på kyrkjeåret.
I folkeleg tradisjon har nok advent vorte å vente på jula og feiringa.
Korleis var advent i min barndom?
 

Jau, vi hengde nok opp ei adventstjerne , laga av papir og etterkvart plast, og let ho lysa om kvelden. Straum var dyr.
På skulen laga vi som regel adventskrans av granbar, og pynta han med lys, raud sopp og lav., Så tende me lys medan me song julesongar, og læraren las forteljingar.
Me lærde mange julesongar, og song dei på skulen, slik at når jula kom, kunne me dei fleste, og kunne gå rundt juletreet og vere med i songen. Det var ikkje slik som no, når gongen rundt juletreet fortonar seg som lang dags ferd mot natt, fordi ungane ikkje kan syngje med. Då vert jo juletregangen ei endelaus mil, utan slutt, der det mest morosame vert å dulta borti dei som går i ein av dei andre ringane.
Jula hadde meir kriste innhald enn i dag. Jula var til minne om Jesu fødsel, og førebuinga var prega av det, sjøl om gåver og feiring hadde sin del.

Heime så vart det baka, ikkje alltid 7 eller 12 sortar, men ein del vart det jo, og vi ungane fekk vere med på nokre utvalde slag, gjerne dei som skulle kjevlast eller stikkast ut. Vi pensla med egg, eller la mandelen på. Mor hadde ein del oppskrifter, sirleg skriven ned i ei lita notisbok, og boka tok ho fram til jul. Dessutan eigde ho Sara Dekkes kokebok, der det også stod oppskrifter på julekaker. Smultbakst var oblogatorisk, og både hjortebakels og fattigmann vart baka heime. Då fekk vi ikkje vera med, for smultkoking var farleg. Men smaka på baksten fekk me, særleg dei mislykka kakene. Dei andre vart lagt på toliters Norgesglas, og seinare, når velstanden auka, i kakeboksar eller andre aluminiumsboksar som var tomme. Mor sette dei høgt opp på skapet, så det var ikkje snakk om å finne seg godbitar før jula var inne. Vi ungane laga små julegåver, eller fekk litt pengar å kjøpe for.

Mor laga adventskalendar av ei appelsin med nellikspik, og vi sette inn ein spik for kvar dag fram til jul., og så trekte vi ut ein spik for kvar dag, og kvar gong vi hadde teke ut den vesle pinnen, var det ein dag mindre til jul!
Seinare, då velstanden vart større, fekk me kjøpte adventkalendarar. Inni var det ofte små plastikkfigurar. Vi var mange i familien, så vi ungane  hadde kvar vår dag til å opne kalendaren. Ikkje som no, når kvar unge har 3-4 kalendarar kvar! Eit år fekk me sjokoladekalendar ! På deling. Vi var fire som delte, så det vart nokre søtsmakar på kvar i løpet av advent.







Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer