Kua er ikkje som andre dyr



- Dei har so fele tunger! Veslejenta med det raude håret stod under køyrebrua ved inngangen til fjøset.  Mor hennar skulle ta fjøset for mor si. Det var ikkje ofte det hende, men nettopp denne kvelden skulle mor gjera det ho hadde gjort så mange gonger i oppveksten: Stia i fjøset. Men aberet var at ho hadde ei lita jente som slett ikkje likte seg i det vesle mørke fjøset, som var lite. Stod du på forgangen måtte du rekna med at ei lang kutunge sleikte etter deg, og stod du bak kua, var mesteparten møkkarenne, og du  måtte du passe deg. Letta ei ku på rova, kunne erfarne sjå det å trekkje seg unna, slik at dei ikkje fekk skit eller urin på seg. Men eg var korkje røynd eller hadde vore i fjøset før, så dette var skremande.Kyrne rauta, dei slende med hovudet, så det var eit øredøyvande leven i det vesle  mørke rommet.
 Fjøset var som fjøs flest like etter krigen, murd opp av stein, med eit lite vindauge som slept inn dimt dagslys, og ei lyspære som dingla i taket og gav eit ljossken. Kyrne rauta, for dei ville ha stellet sitt, eg gret fordi desse uhorvelege dyra rauta, pissa og skeit, og brukte den lange tunga si for å sleikje og sleve på meg!
Mor sat ved fjøskrakken og håndmjølka i bytta, ttømde mjølka i silen i  20- literspannet, og mjølka vidare. Ho hadde hjelp av ein av onklane mine for å dra fram høy. Dei henta og vatn  frå florsbrynnen for bryne kyrne, og hjelpte til med å måka skit og piss frå mkkarenna og ned i gluggen til  møkkakjellaren under fjøset. Eg stod utanfor og hiksta, og ville ikkje inn , sjølv om infernoet der inne etterkvart stilna.

Mor vart ferdig, og me gjekk heim. Eg heldt fast i handa hennar, og ville ikkje sleppe.
Eg har aldri likt kyr sidan.. Dei er store, feite og ubereknelege. Aldri har eg hatt på meg raude klede i utmark i beitesesongen, og  gått omvegar for å sleppe å møte dei. Kattar er betre!

Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer