Vi hadde ein del merkedagar vi gledde oss til: Jul, bursdag, nyttårsafta. 17.mai og jonsok.
Jonsok brende ein bål, og bålet vart førebudd. Då ein var liten var bålet ofte litt rusk og rask som far eller mor hadde samla, og som vi brende ytterst på tomten, eller vi samla oss hjå ein nabo som hadde litt skrot å brenne. Vi ungane fekk kjeks og brus, vi leika oss og kom oss i seng litt seinare enn vanleg.
Men etterkvart som ein gjekk fram i alder og visdom, og snakka med andre om denne storhendinga, så vart horisonten utvida. Det var greitt nok å brenne i fjøra, og då såg ein andre som brende bål i fjøra, og eit og anna bålet på toppane på andre sida av fjorden, men det heilt store var å brenna bål på toppane, der ein kunne sjå andre brenne på andre toppar.
Så då var målet å få vere med på ein av toppbåla.
Det vart bygd bål på Rindane, på Leitet og på Sjonkletten, etter det eg hugsar. Ikkje alle stader samtidig, men litt etter kvar dei mest ivrige budde.Dei eldre ungane og ungdommen rusta seg ut med einesokser og øksar, og arbeidde i  vekesvis med å hente virke og løe opp bålet. Det skulle vera stong i midten, og brakje og anna brennbart materiale vart bygd rundt. Noko virke vart og drege frå bygda, og bålet vaks. Bøndene var sikert glade for å bli kvitt litt brakje, for det var mykje å ta av, og sauen åt vanlegvis ikkje han.
I tillegg til bålet vart det bygd narrekall. Det var eit lite bål attmed det store. Det skulle tennast først, og hadde som funksjon å narre folk på på andre toppar til å tru at me hadde tent det eigentlege bålet, og så tenne hovudelden sin. For det eigentlege bålet skulle tennast seinare på kveld, og brenna lenge.
Det var som sagt ungdommane som bygde på  bålet, og vi ungane fekk vere med. Då kjende me oss store!
Felleskapet voks, og vi drog eine til den store gullmedaljen, medan dei vaksnaste og mest betrudde bygde,.


Ofte var det folk både frå Dalebygda, frå Mundal og Hopsdal på desse kveldane. Det var samarbeid og dugnadsånd, Målet var ¨lage det største og flottaste bålet i  heile synskretsen.
Spenninga var stor . Ville vi klare dei?


Men jonsokkvelden kjem me tilbake til-

Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

På gamle stigar- i Husdalen.

Bilde
Då Sigmund Husdal kom inn i livet til mor i 1961, og eg og syskena mine samstundes fekk ny stefar, så hende det mykje nytt. Eg overnatta i år i Husdalen for fyrste gong på mange år, og då kom tankane om korleis det var då me starta å reise dit. Husdalen er ein avsidesliggjande gard ein times gange frå Bjørsvik. Du reiste dit, anten med rutebåten eller vart køyrt,  og gjekk så ei ganske bratt stigning opp til Husdalsvatnet, der du anten kunne ro over, eller gå den bratte og til dels glatte stigen opp til Grautevika, der det var kjerreveg resten av vegen. Me ungane lærde snart snarvegane, der du kunne korta inn turen med opptil 10 minuttar. Det du måtte ha med deg, bar du på ryggen og i hendene, så vi måtte ha eit par kvilepausar uansett. Vel oppkomen var det tre hus, der bestemor og bestefar budde i det eine,  Ivar og Olaug budde i det andre saman med ungane sine, og Sigmund hadde kjøpt det nedste huset, og hadde det som ei familiehytte, der også søskena hans kunne vera på vi
Les mer

Fløksand husmorskule

Bilde
Litt frå 60-talet.  Då eg var ferdig med gymnaset i -64, meinte mor at eg måtte kunna koka poteter. Det kunne eg, men forat utdanninga mi skulle vera perfekt, så måtte eg ha eit halvår på husmorskule. Denne skulen var og god å ha både om ein skulle søkje sykepleie eller bli hustellærar. Så eg søkte opptak ved Fløksand husmorskule våren 1965, og kom inn. Skulen var då vel etablert, opna 1909, og nyrestaurert i 1954. Mange kjende personlegheiter har gått her, og eg lærde seinare at Ingrid Espelid Hovig var elev her i 1943, då det ikkje var elektrisitet, og alt måtte kokast på ved og kol i kjellaren. Ho kom tilbake som lærar i 1954, til ein  skule som var i topp stand .  ( Ingrid Espelid Hovig og Olga Leiknes Hopsdal møtes etter 61 år. Dei var kullingar i 1943) Vi fekk ei liste så langt som eit vondt år med alt ein skulle ha med, så mor var engasjert i vekesvis med å sy. Det var sengetøy og håndklær, arbeidsklede, forkle, hette, høvelege sko, og mykje meir som eg ikkje hugsa. Al
Les mer

Hermetisering av middag og frukt, og søndagsdessertar

Bilde
. I dag har vi fryseboksar, og vi kjøper ferskt det meste av året. Vi har det lettvint, og gløymer at for eit par generasjonar sidan var matlaging og husstell  fulltids- jobb. Eg hugsar at mor hermetiserte kjøttkaker med brun saus  og kottelettar. Det var same omstendelege prossessen, med vasking og sterilisering av Norgesglas, koking og steiking av kjøtet som skulle hermetiserast.  Det vart lagt koheit på glasa, og fyllt heilt fullt, og så vart lokket skrudd på. Glasa vart sett i kjellaren, og teke opp til sundagsmiddag  ut over hausten og vinteren. Det kunne vera ein sjangse at maten vart bederva, så ein måtte lukte på, før ein varma det opp. Ellers hermetiserte mor frukt kvar haust. Også der var det vasking og sterilisering av glas, som var oppevart i varm steikeomn til ein skulle bruka dei. Pærer vart skrella og koka i sukkerlake til dei vart møre, og lagt på glas. Ein hella den kokande sukkerlaken over, så glaset vart heilt fullt, og la glaslokket med gummiring på, og skr
Les mer